శివుడికి ఎన్ని అవతారాలు ఉన్నాయి ?
*శివ పురాణం ప్రకారం, శివుడికి 19 అవతారాలు ఉన్నాయి.
అవి ఆయన దివ్య శక్తినిu సూచిస్తాయి. తరచుగా సర్వోన్నత దేవుడు అని పిలుస్తారు, వివిధ రూపాల్లో ఆయన వ్యక్తీకరణలు ఒక ప్రత్యేకమైన ప్రతీకవాదాన్ని సూచిస్తాయి. ప్రతి ఒక్కటి సృష్టించబడటానికి దాని స్వంత ప్రత్యేక శక్తి మరియు ఉద్దేశ్యం కలిగి ఉంటాయి.
శివుని 19 రూపాలు ఏమిటి ?
శివ పురాణంలో ప్రస్తావించబడిన శివుని 19 అవతారాలు :
- పిప్లాద:
పిప్లాద్ దధీచి ఋషి మరియు అతని భార్య సువర్చ దంపతులకు జన్మించాడు. అతను పుట్టకముందే అతని తండ్రి చనిపోయాడు. అతని అత్త దధీమతి అతన్ని పెంచింది. అతను పెద్దయ్యాక తన తండ్రి మరణానికి కారణం తెలుసుకున్నప్పుడు, అతను కోపంగా ఉన్నాడు మరియు ప్రతీకారం తీర్చుకోవాలని అనుకున్నాడు. తన తండ్రి అకాల మరణానికి శని దేవుడే కారణమని దేవతలు అతనికి చెప్పారు. ఇది తెలుసుకున్న అతను, శని దేవుడిని శపించాడు, అతను ఖగోళ వస్తువుల మధ్య తన స్థానాన్ని కోల్పోయి నక్షత్ర మండలం నుండి పడిపోతాడని. శని దేవుడు దయ మరియు క్షమాపణ కోసం వేడుకున్నాడు.
దేవతలచే శాంతింపబడిన తరువాత, అతను చివరికి అలా చేయడానికి అంగీకరించాడు. కానీ శని దేవుడు 16 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న ఎవరినీ ఎప్పటికీ ప్రభావితం చేయకూడదని అతను షరతు విధించాడు.
ఈ కారణంగానే శని దోషంతో బాధపడేవారు శివుని పిప్లాద్ అవతారాన్ని పూజిస్తారు. ఇది శని గ్రహం యొక్క ప్రతికూల స్థానం వల్ల కలిగేu దుష్ప్రభావాలను అధిగమించడానికి వారికి సహాయపడుతుంది.
- నంది:
శిలాద మహర్షి తీవ్ర తపస్సు చేసాడు, అది శివుడిని సంతోషపెట్టింది. ఆయన అతనికి అమరుడైన సంతానం అనే వరం ఇచ్చాడు. ఆ తరువాత, అతను తన కొడుకు రూపంలో నందిగా అవతరించాడు. నంది పురుష శక్తిని సూచిస్తుంది మరియు మందలకు రక్షకుడు. దేవాలయాలలో అతన్ని భయంకరమైన మరియు బలమైన ఎద్దుగా చూపిస్తారు. అతని మానవ రూపంలో, అతన్ని “నందికేశ్వర్” అని పిలుస్తారు. అతనికి నాలుగు చేతులు ఉన్నాయి. రెండు చేతులు నివాళిగా ముడుచుకున్నాయి. మిగిలిన రెండు గొడ్డలి మరియు జింకను పట్టుకుంటాయి.
నందిని శివునికి అతి పెద్ద భక్తుడిగా మరియు ఆయన నివాసమైన కైలాస పర్వతానికి ద్వారపాలకుడిగా చెబుతారు. నంది చెవులలో ఒకరి కోరికలను చెప్పడం ద్వారా వాటిని మహాదేవుడికి చేరవేసి వాటిని నెరవేర్చుకోవచ్చు.
- వీరభద్ర:
శివుని అవతారాలలో అత్యంత భయంకరమైనవాడు, ఆయన శివుని జడ జుట్టు లేదా “జట” నుండి జన్మించాడు. కోపంతో శివుడు లాగిన వెంట్రుకల నుండి ఆయన లేచాడు. పరమాత్ముడిని అవమానించిన దక్ష యజ్ఞంలో శివుని భార్య సతి తనను తాను ఆత్మాహుతి చేసుకున్న తర్వాత ఇది జరిగింది.
వీరభద్ర అవతారం దక్ష రాజును చంపింది, ఎందుకంటే అతను సతి మరణానికి కారణమయ్యాడు. అంతే కాదు, అతను యజ్ఞాన్ని కలుషితం చేయడం, యజ్ఞ పాత్రలను పగలగొట్టడం మరియు పూజారులను అవమానించడం ద్వారా యజ్ఞాన్ని ఆపాడు. అతను ఉత్సవ భవనంలో తీవ్ర గందరగోళాన్ని సృష్టించాడు మరియు ఇంద్రుడిని కూడా తొక్కాడు మరియు యమ దండాన్ని విరిచాడు.
- భైరవుడు:
ఇది శివుని భయంకరమైన అవతారాలలో మరొకటి. బ్రహ్మ దేవుడు అబద్ధం చెప్పి శివుడు కోపగించుకున్నప్పుడు ఆయన జన్మించాడు. ఈ అవతారం తరువాత బ్రహ్మ ఐదవ తలను నరికివేసింది. అయితే, ఆయన ఒక బ్రాహ్మణుడిని చంపినందుకు దోషిగా నిర్ధారించబడ్డాడు. తన పాపాన్ని పోగొట్టుకోవడానికి, ఆయన బ్రహ్మ తలను మోస్తూ 12 సంవత్సరాలు భిక్షగాడుగా తిరగాల్సి వచ్చింది.
భైరవ (లేదా కాల భైరవ) అవతార్ భారతదేశంలోని 52 శక్తి పీఠాలను కాపాడుతుంది.
అతను అహంకారం, అబద్ధం, కామం మరియు ప్రతికూలత యొక్క నాశనం మరియు పతనాన్ని సూచిస్తాడు. ఈ రూపాన్ని పూజించడం వలన ఒకరి శత్రువులపై విజయం లభిస్తుంది మరియు జీవితంలో భౌతిక విజయం లభిస్తుంది.
- అశ్వత్థామ:
గురు ద్రోణాచార్యుడు మరియు ఆయన భార్య కృపి దంపతుల కుమారుడు, ఆయన శివుని అత్యంత శక్తివంతమైన అవతారాలలో ఒకరు. మహా శివుడు సముద్ర మథనం సమయంలో ఉద్భవించిన హాలాహల విషాన్ని తాగినప్పుడు ఆయన జన్మించారు. అందుకే ఆయనను “విష పురుషుడు” అని కూడా పిలుస్తారు. ఆయన క్రూరమైన క్షత్రియులను చంపగల పరాక్రమవంతుడు. ఆయన 8 మంది చిరంజీవిలలో ఒకరు. బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించినప్పటికీ, ఆయన క్షత్రియత్వం లేదా యుద్ధతంత్రం పట్ల ఆకర్షితులయ్యారు. - షరభ్:
ఈ అవతారం పాక్షికంగా సింహం, పాక్షికంగా పక్షి. శివుడు నరసింహుడిని (విష్ణువు యొక్క అత్యంత భయంకరమైన సగం-సింహం-సగం-మానవ అవతారం) మచ్చిక చేసుకోవడానికి వ్యక్తపరిచాడు. ఆయన 30 చేతులు (ఒక్కొక్కటి ఆయుధాన్ని కలిగి ఉంటాయి) మరియు 8 కాళ్ళు కలిగి ఉన్నట్లు చిత్రీకరించబడింది. ఈ రూపాన్ని పూజించడం వల్ల అదృష్టం వస్తుందని మరియు ప్రతికూలత తొలగిపోతుందని నమ్ముతారు. - గృహపతి:
ఈ శివ అవతారం “దిశల ప్రభువు”. విశ్వనర్ మహర్షి మరియు అతని భార్య శుచిస్మతి దంపతులకు గృహపతి జన్మించాడు, వారి భక్తికి శివుడు సంతోషించాడు. తన దుష్ట గ్రహ స్థితి తన అకాల మరణానికి కారణమవుతుందని తెలుసుకున్న గృహపతి కాశీకి తపస్సు చేయడానికి వెళ్ళాడు. ఇంద్రుడు కూడా అతనిని చంపడానికి ప్రయత్నించడంతో అతని ప్రయాణానికి అంతరాయం కలిగింది. శివుడు ప్రత్యక్షమై అతని ప్రాణాలను కాపాడటమే కాకుండా, కాలవజ్రం కూడా అతనికి హాని కలిగించకుండా గృహపతికి వరం ఇచ్చాడు. - దుర్వాస:
అత్రి మహర్షి మరియు అతని భార్య అనుసుయల కుమారుడు దుర్వాస మహర్షిని మానవులు మరియు దేవతలు సమానంగా గౌరవించారు. ఆయన చాలా కోపానికి ప్రసిద్ధి చెందారు, భూమిపై క్రమశిక్షణను కొనసాగించడానికి ఆయన బాధ్యత వహించారని నమ్ముతారు. - హనుమంతుడు:
రామునికి అమితమైన భక్తుడైన హనుమంతుడు శివుని అవతారాలలో ఒకడు. సప్తఋషులు శివుని మోహినీ రూపాన్ని చూసి శివుని శక్తి విస్ఫోటనాన్ని అంజని గర్భంలో ప్రవేశపెట్టినప్పుడు ఆయన అంజనికి జన్మించాడు. ఇది శివుని అనుమతితో జరిగింది. హనుమంతుడిని పూజించడం వల్ల తన భక్తులకు అన్ని రకాల భయం మరియు అనారోగ్యం నుండి విముక్తి లభిస్తుంది. - రిషబ్:
శివుని అవతారమైన రిషభుడు ఎద్దు రూపంలో కనిపించాడు. ఈ అవతారం యొక్క ఉద్దేశ్యం మానవులు మరియు దేవతలతో సహా అన్ని జీవరాశులను నాశనం చేస్తున్న విష్ణువు యొక్క అక్రమ కుమారులను ఓడించడం. - యతినాథ్:
ఆశ్రయం లేని పేదవాడి వేషంలో, శివుని యతినాథ అవతారం ఒక గిరిజన జంట యొక్క ఆతిథ్యాన్ని పరీక్షించింది. గిరిజన పురుషుడైన ఆహుకుడు అవతారానికి ఆశ్రయం కల్పించడం ద్వారా తన ప్రాణాలను కోల్పోయాడు మరియు అతని భార్య తన భర్త త్యాగానికి గర్వపడింది. సంతోషించిన శివుడు వారికి తదుపరి జన్మలో నల మరియు దమయంతిగా పునర్జన్మ పొందే వరం ప్రసాదించాడు. ఆ తరువాత తానే ఆ జంటను తిరిగి కలిపేవాడు. - కృష్ణ దర్శనం:
ఈ శివ అవతారం ఒక ఆధ్యాత్మిక మార్గదర్శి. ఆయన శ్రద్ధదేవ రాజు కుమారుడు నాభాగ్ కు మోక్షం పొందడానికి సహాయం చేసాడు. ఆయన యువరాజుకు యజ్ఞాల ప్రాముఖ్యతను మరియు నిర్లిప్తత యొక్క ప్రాముఖ్యతను బోధించాడు. - భిక్షువర్య:
సత్యరథ రాజు తల్లిదండ్రుల మరణం తరువాత అతని బిడ్డను రక్షించడానికి శివుడు ఈ అవతారం ఎత్తాడు. ఆ బిడ్డ శివుడి ఆశీస్సులతో ఒక పేద స్త్రీ దగ్గర పెరిగాడు. - సురేష్:
ఇంద్రుని వేషంలో, వ్యాఘ్రపాద ఋషి కుమారుడు ఉపమన్యు భక్తిని పరీక్షించడానికి శివుని ఈ అవతారం వ్యక్తమైంది. ఉపమన్యు పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించినప్పుడు, శివుడు తన ఆశ్రమ పరిసరాల్లో మాతా పార్వతితో కలిసి ఉంటానని వాగ్దానం చేశాడు. - కిరాతేశ్వర్:
శివుని అవతారాలలో ఒకటి కిరాతుడు అనే వేటగాడు. అర్జునుడి ధ్యానం సమయంలో అతన్ని పరీక్షించడానికి అతను కనిపించాడు. అతని శౌర్యం మరియు బలానికి ముగ్ధుడైన దేవుడు అతనికి పాహుపత అస్త్రాన్ని బహుమతిగా ఇచ్చాడు. - సుంటాంతరక:
హిమాలయ రాజు ఆస్థానంలో తన డమరుతో నృత్యం చేసిన నర్తకి. శివుని ఈ అవతారం మాతా పార్వతి వివాహం కోసం పర్వతాల రాజు నుండి అనుమతి కోరుతూ వ్యక్తమైంది. - బ్రహ్మచారి:
వారి వివాహానికి ముందు మాతా పార్వతి భక్తిని పరీక్షించడానికి శివుడు ఈ రూపంలో దర్శనమిచ్చాడు. - యక్షేశ్వర్:
“అమృతం” తీయడానికి సముద్రాన్ని మథనం చేస్తున్నప్పుడు, దేవతలు అపారమైన గర్వానికి లోనయ్యారు. వారి తప్పుడు గర్వం మరియు అహంకారాన్ని నాశనం చేయడానికి, శివుడు ఈ అవతారాన్ని ధరించాడు. వారికి కోయడానికి గడ్డి గుత్తిని బహుకరించాడు. వారిలో ఎవరూ దైవిక గడ్డిని కోయలేరు. - అవధూత్:
ఇంద్రుని అహంకారాన్ని నాశనం చేయడానికి ఈ శివుని అవతారం వ్యక్తమైంది.